Moet de omvang van verkeersboetes worden aangepast naar gelang het inkomen van overtreder?

Afgelopen week lanceerde de PS het idee om de hoogte van de verkeersboetes in de toekomst te laten afhangen van de omvang van het inkomen van de overtreder. Dit komt neer op het volgende: hoe meer iemand verdient, hoe hoger de geldboete.

De bedoeling achter dit voorstel is nobel, met name: gelijke kansen en rechten voor iedereen. Een verkeersboete van 217 euro zal een bankdirecteur niet of nauwelijks raken in de portemonnee terwijl dit voor een werkloze met een vervangingsinkomen wél zo zal zijn. Een mogelijke oplossing hiervoor is, volgens de PS, dus om de verkeersboetes inkomensafhankelijk te maken. Maar is dit wel zo’n goed idee?

Mosterd gehaald in Finland

In Finland wordt het model reeds lange tijd toegepast. Volgens Stef Willems van VIAS leidt dat soms tot zéér verregaande fenomenen. Zo heeft de topman van NOKIA ooit een verkeersboete gekregen van ongeveer 116.000 euroomdat hij met zijn motorfiets 83 km/uur reed waar slechts 60 km/uur was toegelaten. Ook in 2015 kreeg een Finse man een boete voorgeschoteld van 54.000 euro omdat hij 23 km/uur te snel reed.

Een dergelijk systeem is mogelijk in Finland aangezien er een rechtstreekse link met de belastingaangifte is.

In België is een dergelijk systeem moeilijk toepasbaar stelt Willems. Zo zal het bepalen van iemands ‘inkomen’ moeilijk zijn. Willems geeft het volgende voorbeeld: er zijn mensen die tien bedrijven hebben maar zichzelf een heel bescheiden loon uitkeren. En dan heb je anderen die in loondienst werken en die in vergelijking meer verdienen.

Dit lijkt niet de juiste manier om de verkeersveiligheid te gaan bevorderen. Het doel van het opleggen van een verkeersboete wordt op dergelijke manier gemist. Zomaar beslissen dat eenzelfde verkeersinbreuk voor persoon X 123.000 euro kost en voor persoon Y maar 23 euro lijkt niet de geschikte oplossing om gedragswijziging te bekomen.

Rijbewijs op punten als alternatief

Willems zelf is voorstander van het rijbewijs op punten. Een boete moet volgens hem in verhouding staan met de aard van de verkeersinbreuk die wordt begaan en moet als doel hebben dat overtreders niet meer in de fout gaat.

Een rijbewijs op punten is in dat opzicht een beter alternatief aangezien het speelveld voor iedereen wordt gelijk gemaakt. Indien iemand een aantal verkeersovertredingen begaat dan zal die persoon zijn rijbewijs uiteindelijk kwijtspelen. Hardleerse recidivisten zullen naar het oordeel van de politierechter een bijkomende straf kunnen krijgen zoals bijvoorbeeld een geldboete waarbij rekening wordt gehouden met de job, het inkomen, de gezinssituatie en de financiële lasten van de overtreder.

Het voorstel van de PS werd na lancering reeds fel bekritiseerd. De kans dat het concept ook effectief zal worden ingevoerd in België is onzes inziens dan ook bijzonder klein.