Opmerkelijke wijzigingen in de verkeerswetgeving op til

1. Een gewaarschuwd man of vrouw is er twee waard…

In zijn algemene beleidsnota voor 2018 kondigt minister van Mobiliteit, François Bellot, aan elke verkeersboete te zullen laten vergezellen van een ware schriftelijke ‘donderderpreek’, zo schrijven diverse nieuwsbronnen, waaronder De Standaard, De Tijd en Sudpresse.

Wanneer u in de nabije toekomst een verkeersovertreding begaat, zal u – naast de gebruikelijke boete – meteen ook een brief ontvangen die u herinnert aan de politieke plannen van de regering om wangedrag op de weg strenger te bestraffen. De zgn. ‘sensibiliseringsboodschap’ zal u wijzen op de gevolgen indien eenzelfde of soortgelijke overtreding opnieuw zou worden begaan. Met deze boodschap wil de minister overtreders persoonlijk herinneren aan de strenge straffen die hen boven het hoofd hangen. Wie bijvoorbeeld vluchtmisdrijf pleegt, zal een brief ontvangen dat hij in de toekomst een gevangenisstraf tot wel 4 jaar riskeert.

De doelstelling van deze opmerkelijke plannen is voor de hand liggend: weggebruikers aansporen tot ‘gezond verstand’ en terzelfdertijd het aantal verkeersovertredingen drastisch verminderen. Het valt af te wachten of deze aanmaningen het gewenste ontradend effect zullen teweegbrengen. Jaarlijks worden er in België gemiddeld zo’n 9 miljoen verkeersboetes uitgedeeld. De administratie van de minister staat dan ook voor een titanenwerk.

De creatieve plannen van de minister worden in België alvast warm onthaald. De organisatie voor verkeersveiligheid VIAS juicht het initiatief toe: “Elke communicatie over de gevaren van bepaald gedrag op de weg en de bijbehorende verstrengde straffen kan de weggebruiker hopelijk overtuigen dat hij zich beter aan de verkeersregels houdt.” Onze noorderburen daarentegen lijken eerder weifelachtig. Zo omschrijft de Telegraaf de plannen van de minister als “een ludieke actie van een Belgische minister”.

2. Rechtspersonen op hun hoede: overtredingen begaan met een firmawagen 

Al even opzienbarend is de wetswijziging die Mobiliteitsminister Bellot voor ogen heeft voor firmawagens. De wijziging zou met zich meebrengen dat bij onduidelijkheid omtrent de identiteit van de bestuurder van een geverbaliseerde firmawagen, het bedrijf zelf de boete zou moeten betalen.

Thans houdt de Wegverkeerswet voor rechtspersonen enkel een meldinsplicht in. Zo beschikt een rechtspersoon over een termijn van 15 dagen om de identiteit mee te delen van de werknemer die op het ogenblik van de verkeersovertreding de firmawagen bestuurde. De rechtspersoon heeft in dat opzicht de wettelijke verplichting om “alle nodige maatregelen” te treffen teneinde de overtreder te kunnen identificeren. Indien de rechtspersoon deze verplichting naleeft, maar de verantwoordelijke bestuurder toch niet of niet tijdig kan worden achterhaald, bestaat er in beginsel geen wettelijk kader dat in een bestraffing voorziet. In de praktijk blijven op die manier veel verkeersboetes onbetaald wegens gebrek aan een ‘dader’.

De aangekondigde wetswijziging zou hieraan dus tegemoet komen. Bij de minste twijfel over de identiteit van de overtreder zal uiteindelijk de onderneming zelf moeten opdraaien voor de betaling van de boete. De minister hoopt op die manier wanbetalingen en fraude tegen te gaan.

Deze wijziging roept echter heel wat vragen op. Zo is het bijvoorbeeld onduidelijk of deze regeling ook toepassing zal vinden bij zeer zware verkeersovertredingen die voor de Politierechter worden gebracht. De vraag rijst of het ook in dergelijke gevallen wel gerechtvaardigd is om de rechtspersoon aan te spreken. Te denken valt bijvoorbeeld aan de leasingmaatschappij die zich in zulke gevallen toch heel wat niet te voorziene problemen op de hals haalt. To be continued…

 3. Verzwaring van de strafmaat voor een groot aantal overtredingen

Een andere wetswijziging die minister Bellot, in samenspraak met collega-minister Geens, voor ogen heeft, betreft de zwaardere en graduele bestraffing van een groot aantal verkeersmisdrijven. Hoewel er hieromtrent nog weinig informatie bekend is, zou er alvast worden gesleuteld aan de wettelijke maximum voor het misdrijf ‘vluchtmisdrijf’ en zou ook het rijden zonder geldige verzekering in staat van herhaling strafrechtelijk strenger beteugeld worden. Blijkens ingewonnen gegevens zouden er in 2016 welgeteld 29.233 bestuurders betrapt zijn met het rijden zonder geldige verzekering. Dit is ongeveer 80 overtredingen per dag. Het wetsvoorstel zou ook in geval van het herhaaldelijk rijden zonder (geldige) verzekering voorzien in een strafverzwaring van een verplicht rijverbod van minimum 3 maanden, waarbij de teruggave van het rijbewijs afhankelijk wordt gemaakt van het slagen in  vier herstelexamens (theoretisch, praktisch, medisch en psychologisch).

Laurens Guinée

Hanne Keteleers

Bronnen:

De Standaard (http://www.standaard.be/cnt/dmf20171103_03167031)

De Tijd (https://www.tijd.be/politiek-economie/belgie-federaal/Bedrijven-moeten-verkeersboetes-werknemers-betalen/9948866)

Het Laatste Nieuws (https://www.hln.be/geld/consument/bij-twijfel-bedrijven-moeten-boetes-firmawagens-betalen~a7f1aefd/)