Schade aan mijn voertuig door een put/voorwerp op de rijbaan – krijg ik een schadevergoeding?

De staat waarin sommige Belgische rijbanen zich bevinden, laat soms te wensen over. Men wordt als bestuurder niet alleen geconfronteerd met putten en oneffenheden, soms liggen er ook vreemde voorwerpen of substanties (zoals bijvoorbeeld olie) op de rijbaan.

Dit kan ervoor zorgen dat uw voertuig beschadigd raakt nadat u in een put of door een substantie bent gereden.

In onderstaand artikel leggen wij u graag uit in welke omstandigheden dit incident aanleiding geeft tot een schadevergoeding, en welke instantie u hiervoor dient aan te spreken.

1. De algemene regel luidt dat men aansprakelijk is voor schade toegebracht door gebrekkige zaken die men onder zijn bewaring heeft.

Gebrekkige zaak

Een zaak is gebrekkig:

• wanneer zij een abnormaal kenmerk vertoont waardoor zij schade kan veroorzaken;
• waardoor zij niet voldoet aan de eisen die men aan een zodanige zaak mag stellen.

Een zaak wordt dus niet alleen als gebrekkig aanzien wanneer er ‘fysiek’ iets mee schort (zodat het normale gebruik ervan wordt verhinderd), maar ook wanneer ze niet langer aan de normaal gestelde maatschappelijke verwachtingen beantwoordt.

Putten, oneffenheden

Om te bepalen of de rijbaan gebrekkig is ingevolge de aanwezigheid van een put/oneffenheid zal steeds naar de concrete omstandigheden moeten gekeken worden. Een put van geringe omvang kan bijvoorbeeld een onschuldige hindernis zijn voor een zware vrachtwagen, maar een verraderlijk obstakel voor een fietser of step.

De veilige structuur van een rijbaan moet wel dezelfde zijn voor alle op die rijbaan toegelaten rijtuigen, rijwielen en weggebruikers. Hetzelfde geldt voor de (gelijkgrondse) bermen, aangezien bestuurders in bepaalde omstandigheden op de bermen mogen rijden (bijvoorbeeld tijdens het kruisen).

Vreemde voorwerpen of substanties

Het gebrek moet geen intrinsiek kenmerk van de zaak betreffen, noch een inherent en blijvend element. Ook is het irrelevant of het gebrek zich voordoet door toedoen van een derde.

Verder is het van geen belang of de bewaarder van de zaak (= de rijbaan) al dan niet kennis had van de gebrekkige toestand.

Dit betekent dat wanneer een vreemd voorwerp of een vreemde substantie zich toevallig of occasioneel op de rijbaan bevindt, dit ook kan leiden tot de aansprakelijkheid van de bewaarder van de zaak (= de rijbaan).

Zo hebben onze advocaten recent  een gunstig vonnis van de Politierechtbank te Sint-Niklaas bekomen in verband met een metalen voorwerp op de oprit van een autostrade:

“De rechtbank oordeelt dat het tot de maatschappelijke verwachting behoort om een oprit en een autostrade veilig te kunnen oprijden of berijden. Men hoeft zich dus niet te verwachten aan een voorwerp op de rijbaan dat de onderkant van een voertuig kan beschadigen, zoals in casu.”

Maar ook olievlekken of een bovenmatige aanwezigheid van zout (na het strooien bij vriesweer bijvoorbeeld) kunnen leiden tot aansprakelijkheid van de bewaarder van de rijbaan.

Bewaarder van de zaak

Wie als bewaarder van de rijbaan zal worden aanzien, zal afhankelijk zijn van de plaats waar het incident zich heeft voorgedaan.

Bepaalde wegen vallen onder de bevoegdheid van het Vlaamse Gewest, doch andere, meer lokale wegen, vallen onder de bevoegdheid van de gemeente.

Wanneer zich een incident heeft voorgedaan, doet u er alleszins goed aan om de politie te bellen zodat zij de nodige vaststellingen kunnen doen en de bevoegde overheid kunnen bepalen.

Wanneer de overheid aangesproken wordt, zal deze vaak als verweer opwerpen dat het gebrek zichtbaar was, of dat u er kennis van had (bijvoorbeeld omdat u in de buurt woont). De overheid zal dit als een reden zien om niet tot schadevergoeding over te gaan.

Doch, dit is niet correct.

Wanneer de overheid van oordeel is dat u als bestuurder zelf een fout heeft gemaakt, zal zij hiervan het bewijs moeten leveren.

Om een eigen fout van een bestuurder te weerhouden moet bewezen zijn dat:

• het gebrek of de gevaarstoestand van op afstand zichtbaar was;
• de bestuurder bij het zien van het gebrek/gevaar in staat was dit te ontwijken zonder gevaar voor zichzelf of voor derden.

En zelfs wanneer de overheid erin slaagt om u als bestuurder een eigen fout te verwijten, zal dit niet leiden tot opheffing van haar eigen aansprakelijkheid.

Er zal in dat geval overgegaan worden tot verdeling van aansprakelijkheid, hetgeen betekent dat er nog steeds een deel van uw schade zal vergoed worden.

Heeft u onlangs een gelijkaardig incident meegemaakt of heeft u nog vragen? Aarzel niet en contacteer onze specialisten via +32 (0)3 369 28 10 of  info@mijnboete.be.