Dan toch geen slimme camera’s tegen gsm gebruik achter het stuur?

Vandaag mogen politiediensten slimme camera’s uitsluitend gebruiken om nummerplaten te registreren. Op die manier kan de politie bestuurders opsporen die bijvoorbeeld rijden zonder een geldige verzekering. In 2020 ging er echter een proefproject van start om deze camera’s ook in te zetten om gsm-gebruik achter het stuur tegen te gaan. De resultaten van dit onderzoek waren op zijn minst opvallend te noemen. Zo betrapten de camera’s tot 14 bestuurders per rijstrook per uur op de Antwerpse ring. Ondanks deze positieve resultaten lijkt de federale regering deze nieuwe aanpak (voorlopig) toch af te voeren.

Zo werken de camera’s

Vanop een brug of portiek nemen de slimme camera’s foto’s van elk voertuig dat voorbijrijdt. De camera neemt een foto van de nummerplaat en van de voorruit van de wagen, waarop te zien is of de bestuurder zijn gsm-toestel hanteert tijdens het rijden.

Een AI-systeem filtert vervolgens duizenden afbeeldingen en signaleert gefotografeerde bestuurders die vermoedelijk hun telefoon gebruiken. Op die manier kan de politie dus erg eenvoudig bestuurders betrappen op gsm-gebruik achter het stuur en de overtreder identificeren aan de hand van de nummerplaat.

Privacy of de aankomende verkiezingen?

Dat deze camera’s de pakkans sterk doet toenemen lijkt duidelijk, toch worden er ook veel vraagtekens geplaatst bij het veelvuldig gebruik van camera’s in het verkeer. Een foto maken van elke bestuurder die voorbijrijdt lijkt de privacyrechten van de burger in gedrang te brengen.

De mogelijke privacy-problemen houden duidelijk ook de leden van de federale regering bezig. “Politiek is er geen eensgezindheid” staat te lezen in Het Nieuwsblad. Open VLD-Kamerlid Marianne Verhaert zegt dat de liberalen “een koele minnaar zijn” van het project, “omwille van de privacy: men filmt wel degelijk in de wagen en de persoon“. Een tweede testproject of een nationale invoering lijkt er dan ook niet te komen.

Jurist en privacy-activist Matthias Dobbelaere-Welvaert nam de leden van de federale regering op de korrel op sociale media-site LinkedIn. Zo liet hij optekenen:

“Privacy is hier evenwel niet het twistpunt. De tijd dat eender welke politieke partij nog opkwam voor uw en mijn privacy valt niet meer te herinneren. De reden is zuiver electoraal: een jaar voor de verkiezingen wil niemand nog de onpopulaire uithangen door verregaande surveillance te installeren.

Ook niet vergeten dat dit project een zuiver commercieel lobbyproduct van VIAS is. Veiligheid zal wel een rol spelen, maar centjes verdienen – zoals bij elke trajectcontrole – weldegelijk dé hoofdrol.

We zullen zien na 2024 of dit project écht werd begraven.”

De reactie van VIAS

Stef Willems, woordvoerder bij VIAS, blijft achter het gebruik van camera’s in het verkeer staan en is ontgoocheld door de houding van de federale regering. Hij wijst erop dat de Nederlandse politie al jaren gelijkaardige camera’s inzet in het verkeer. “Men heeft daar op twee jaar tijd 35 procent meer bestuurders kunnen beboeten. Het is bovendien een verplaatsbaar systeem, zodat mensen niet op voorhand weten waar ze worden gecontroleerd. Dat zorgt ervoor dat mensen toch twee keer nadenken voor ze gsm’en achter het stuur.”

Met de opgeworpen privacyvragen heeft ook VIAS geworsteld geeft Willems toe. Toch wijst hij ook oplossingen aan voor dit probleem: “foto’s van mensen die niet in overtreding zijn, worden meteen gewist en passagiers worden automatisch onherkenbaar gemaakt. De software zorgt ervoor dat de politie enkel de foto’s te zien krijgt, waarvan het systeem vermoedt dat er een inbreuk gepleegd wordt.”

Tot slot

Slimme camera’s die bij u in de wagen meekijken zullen er dus niet onmiddellijk komen. De politie zal nog steeds genoodzaakt zijn om overtreders met eigen ogen op heterdaad te betrappen.

Of de toekomstige regering even begaan zal zijn met de privacy van de burger- of over meer politieke moed zal beschikken- zal moeten blijken na de federale verkiezingen van 9 juni 2024. Wordt ongetwijfeld vervolgd…

Kreeg u een proces-verbaal of dagvaarding in de bus ten gevolge van gsm-gebruik achter het stuur en wenst u professioneel te worden bijgestaan? Het Mijn Boete-Team staat u graag bij. Contacteer één van onze gespecialiseerde advocaten via info@mijnboete.be of via het nummer (0)3 369 28 10.