Een verkeersvorming als alternatieve straf ?
Een verkeersvorming als alternatieve straf ?
Een breed gamma aan straffen
Een Politierechter beschikt over een breed gamma aan straffen en veiligheidsmaatregelen waaruit hij kan kiezen om met verkeersovertreders af te rekenen, gaande van het opleggen van een geldboete, een rijverbod, één of meerdere rijexamens en/of herstelonderzoeken, een alcoholslot, tot het bevelen van deskundigenonderzoek naar de rijgeschiktheid. In uitzonderlijke, ernstige gevallen kan hij er zelfs voor kiezen om een gevangenisstraf op te leggen.
Ook bij het bepalen van de zwaarte van een straf heeft hij enorm veel speling en kan hij ervoor kiezen om, binnen de wettelijk vastgelegde minimum- en maximumstraffen, een bepaalde straf eerder mild te houden voor iemand die zich bijvoorbeeld voor de eerste keer voor de Politierechter moet verantwoorden en blijk geeft van schuldinzicht, of deze juist zeer zwaar te maken voor recidivisten die keer op keer in de fout gaan.
Wij stellen ons de vraag of het opleggen van deze “traditionele” straffen zoals een geldboete en/of een rijverbod wel zo effectief zijn om verkeersinbreuken en recidive ten dienste van de verkeersveiligheid te voorkomen.
Verkeersvorming
Zo kan de Politierechter in de plaats daarvan kiezen voor het opleggen van een verplicht te vormen verkeersvorming, hetzij een cursus over alcohol en/of drugs in het verkeer, hetzij een cursus over snelheid, of een verplicht te volgen stage bij een revalidatiecentrum voor verkeersslachtoffers enzovoort. Men kan zeer creatief te werk gaan bij het invullen van dergelijke verkeersvorming.
De nadruk ligt hier klaarblijkelijk niet zozeer op het repressieve, het straffen, maar veeleer op het preventieve, het sensibiliseren.
Onderzoek
Het Vias Institute (d.i. het voormalig Belgisch Instituut voor Verkeersveiligheid) deed in 2020 een statistisch onderzoek naar de effecten van het volgen van een verkeersvorming op mensen die deze kregen opgelegd in het kader van een veroordeling wegens strafbare alcoholopname in het verkeer.
Het onderzoek richtte zich op meer dan 600 overtreders die tussen 2010 en 2014 ofwel een traditionele straf, ofwel een verkeersvorming hadden kregen. Men zorgde ervoor dat beide groepen zeer vergelijkbaar waren op basis van een aantal belangrijke kenmerken, zoals bijvoorbeeld de ernst van de overtreding, de leeftijd, het geslacht, de periode van de veroordeling en het aantal eerdere veroordelingen.
Voor beide groepen ging men na of de automobilisten in de periode tot en met eind december 2017 al dan niet zijn hervallen.
Men kwam hierbij tot de volgende bevindingen:
- Van alle onderzochte overtreders ging weliswaar ongeveer de helft tijdens de onderzochte periode opnieuw in de fout, maar deze groep hervallen overtreders bestond voor 63% uit degenen die een traditionele straf hadden gekregen en slechts voor 37% uit mensen die een verkeersvorming hadden gevolgd;
- De overtreders die een klassieke straf hadden gekregen, gingen bovendien aanzienlijk sneller opnieuw in de fout dan hun lotgenoten uit de andere groep;
- De gewenste effecten van de verkeersvormingen zouden beter te merken zijn bij vrouwen dan bij mannen;
- Mensen die een blanco strafregister hebben (d.i. geen eerdere strafrechtelijke veroordelingen), zouden na het volgen van een verkeersvorming aanzienlijk minder kans hebben om opnieuw tegen de lamp te lopen dan hun lotgenoten die een klassieke straf krijgen.
Deze cijfers liggen in lijn met die van de onderzoeken die hierover reeds in het buitenland werden verricht.
Hoewel een verkeersvorming in plaats van een rijverbod en/of een geldboete voor de meeste individuen zeer gewenste effecten kan hebben en kan verhinderen dat zij zich in de toekomst opnieuw aan verkeersfeiten schuldig maken, is het nog steeds zo dat het niet voor iedereen een oplossing biedt.
Voor zware recidivisten en mensen die bijvoorbeeld te kampen hebben met een afhankelijkheidsproblematiek, situeert het probleem zich veel dieper dan de loutere noodzaak zich bewust te worden van de gevaren van alcohol en/of verdovende middelen in het verkeer. Zij dienen eerst en vooral aan hun mentaliteit te werken, van hun verslaving af te raken en aan te leren hun drank- en middelengebruik van iedere verkeersdeelname los te koppelen.
Voor hen achten Politierechters het doorgaans meer aangewezen om hun verkeersdeelname te beperken tot motorvoertuigen uitgerust met een alcoholslot, of hen zelfs het recht op het besturen van een motorvoertuig voor onbepaalde duur te ontzeggen tot zij het bewijs leveren dat zij terug clean zijn.
Heeft u dringende vragen in verband met de verschillende straffen die u voor een bepaalde verkeersinbreuk riskeert, of u eventueel in aanmerking komt voor een verkeersvorming en welke bestraffingsmodaliteiten u het best zou kunnen combineren met uw beroepswerkzaamheden? U er goed aan om zo spoedig als mogelijk contact op te nemen met een van onze gespecialiseerde advocaten. Wij zijn telefonisch bereikbaar op het nummer + 32 3 369 28 10 of op het e-mailadres info@mijnboete.be.
Bereken uw verkeersboete met onze gratis tool of chat rechtstreeks met een van onze juridische medewerkers.