Vluchtmisdrijf of toch niet…?

Maar al te gemakkelijk worden bestuurders door het Openbaar Ministerie voor de Politierechtbank gedaagd naar aanleiding van een vermeend vluchtmisdrijf.

Bestuurders die effectief veroordeeld worden verkrijgen een strafregister en moeten een minimumgeldboete van 1.600 euro betalen én een rijverbod van gemiddeld één maand ondergaan. In geval van herhaling wordt de geldboete verdubbeld.

Voor vele mensen heeft deze bestraffing verregaande financiële gevolgen, dewelke in de meeste gevallen niet alleen de bestuurder maar het hele gezin treft.

Ook op professioneel vlak komen mensen vaak in de problemen door de impact van een langdurig rijverbod.

Het is bijgevolg de moeite waard om na te gaan wat ‘vluchtmisdrijf’ precies inhoudt.

Wat is vluchtmisdrijf?

Artikel 33 §1 Wegverkeerswet omschrijft vluchtmisdrijf (zonder slachtoffers) als volgt:

Ҥ 1. Met gevangenisstraf van vijftien dagen tot zes maanden en met geldboete van 200 euro tot 2.000 euro of met een van die straffen alleen wordt gestraft:

1° elke bestuurder van een voertuig of van een dier die, wetend dat dit voertuig of dit dier oorzaak van, dan wel aanleiding tot een verkeersongeval op een openbare plaats is geweest,

2° hij die wetend dat hij zelf oorzaak van, dan wel aanleiding tot een verkeersongeval op een openbare plaats is geweest, de vlucht neemt om zich aan de dienstige vaststellingen te onttrekken, zelfs wanneer het ongeval niet aan zijn schuld te wijten is.”

Opdat er juridisch sprake is van vluchtmisdrijf dient bijgevolg voldaan te zijn aan een aantal voorwaarden. Zo moet er o.m. sprake zijn van:

• Een verkeersongeval op een openbare plaats;
• Waarbij de bestuurder weet dat zijn voertuig betrokken was bij een ongeval;

De bestuurder moet er zich dus van bewust zijn dat hij in een ongeval betrokken was om te kunnen worden veroordeeld voor vluchtmisdrijf. De (beperkte) schade aan het voertuig kan hierbij een belangrijke indicatie zijn.

•  De vlucht neemt;

Men moet zich met andere woorden van de plaats van het voorval verwijderd hebben en de bedoeling hebben gehad om zich aan de vaststellingen van de verbalisten te onttrekken.

Dat men later terugkeert naar de plaats van het ongeval doet hieraan geen afbreuk. Vluchtmisdrijf maakt immers een onmiddellijk aflopend misdrijf uit. (zie o.m. Cass. (2e k.) AR P.16.1334.F, 5 april 2017)

•  Met het bijzonder opzet om zich te onttrekken aan de dienstige vaststellingen.

De politie geniet het monopolie om na ieder schadegeval vaststellingen te doen m.b.t. de precieze ongevalsomstandigheden, de betrokken partijen, de veroorzaakte schade, etc … Op basis van deze vaststellingen kan dan bepaald worden wie aansprakelijk is voor het veroorzaken van de schade en een schadevergoeding dient te betalen.

Volgens het Hof van Cassatie zijn dienstige vaststellingen niet alleen deze die nodig zijn om verantwoordelijkheid voor het gebeurde ongeval te kunnen bepalen maar ook vaststellingen betreffende o.m. dronkenschap en de intoxicatie van de betrokkenen, ook al zouden deze vaststellingen de aansprakelijkheid niet bepalen.

Voorbeeld uit de praktijk

Dhr. P.P. werd vervolgd voor de Politierechtbank van Genk naar aanleiding van een verkeersongeval waarbij hem vluchtmisdrijf ten laste werd gelegd.

Bestuurder P.P. reed in geïntoxiceerde toestand een paaltje op een verkeerseiland aan. Het voertuig waarmee hij op dat ogenblik reed, was uitgerust met een systeem waarbij de servicecentrale bij registratie van een ongeval (omdat bv. de airbags afgaan) automatisch de bestuurder contacteert.

Hierbij wordt een eerste inschatting gemaakt van de ernst van het ongeval en de toestand van de bestuurder. Ook wordt de politie in veel gevallen verwittigd en ter plaatse gestuurd, zoals in dit geval.

Aangezien de ouderlijke woonplaats van dhr. P.P zich slechts op enkele kilometers van de plaats van het ongeval bevond, en hij de exacte locatie had doorgegeven aan de centrale diende dhr. P.P. volgens de medewerker niet te wachten tot de politie ter plaatse was. Zo geschiedde…

Uiteindelijk kwam de politie ter plaatse en trof nog enkele brokstukken van het voertuig van dhr. P.P. aan. Nadien begaven de verbalisanten zich naar de woning van de ouders van dhr. P.P en voerden een alcoholcontrole uit. Hieruit bleek dat dhr. P.P. nog 0,35 mg/ l UAL alcohol in zijn bloed had.

Dhr. P.P., dewelke werd bijgestaan door mr. KETELEERS ,werd uiteindelijk veroordeeld voor de alcoholintoxicatie en het ongeval maar werd vrijgesproken voor het vluchtmisdrijf.

De politierechter meende terecht dat er onvoldoende bewijzen voorlagen om dhr. P.P in dit specifieke geval te veroordelen voor vluchtmisdrijf. Het bijzonder opzet werd hier onvoldoende aangetoond door de tussenkomst van de servicecentrale en het gegeven dat zijn verblijfplaats van bij het eerste contact met de centrale gekend was.

De rechter week in haar vonnis bijgevolg af van de hoger aangehaalde cassatierechtspraak wat uiteindelijk leidde tot een mooi resultaat voor de cliënt.

Wat is het verschil met het niet ter plaatse blijven zoals bepaald in artikel 52.2 Wegcode?

Dit artikel werd opgenomen onder de rubriek met de verplichtingen van partijen bij het zich voordoen van een verkeersongeval met uitsluitend stoffelijke schade.

Bij deze bepaling ontbreekt het intentioneel element om zich te onttrekken aan de vaststellingen. Wel dient een bestuurder in dit laatste geval zijn identiteitsgegevens door te geven op de plaats van het ongeval of ieder geval deze inlichtingen zo snel mogelijk aan de politie te bezorgen.

De kwalificatie ‘vluchtmisdrijf’ dan wel ‘het niet ter plaatse blijven’ heeft een belangrijke weerslag op de uiteindelijke strafmaat, dewelke veel lager is bij toepassing van artikel 52 Wegcode waarbij zelfs geen rijverbod kan worden uitgesproken.

Indien u vervolgd wordt voor het plegen van vluchtmisdrijf is de begeleiding door een gespecialiseerd advocaat een absolute meerwaarde.

Bij een vervolging voor vluchtmisdrijf dient het Openbaar Ministerie te bewijzen dat aan de alle toepassingsvoorwaarden werd voldaan. Een grondige studie van het dossier met oog voor de details is hierbij van doorslaggevend belang.

Onze advocaten maken graag het verschil voor u.

Meester Hanne KETELEERS
9 september 2020